Dieta i profilaktyka chorób nowotworowych u psów i kotów

Choroby nowotworowe to jedna z głównych przyczyn śmierci zwierząt domowych. Rosnąca liczba przypadków nowotworów u psów i kotów sprawia, że coraz większe znaczenie ma profilaktyka i i zwrócenie większej uwagi na odpowiednią dietę. Odżywianie wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego, metabolizm komórek, stan zapalny i stres oksydacyjny – wszystkie te czynniki odgrywają istotną rolę w rozwoju nowotworów.

Profilaktyka nowotworowa poprzez dietę

Właściwe żywienie może znacząco obniżyć ryzyko rozwoju zmian nowotworowych. Dieta powinna wspierać naturalne mechanizmy detoksykacji, redukować przewlekły stan zapalny i dostarczać silnych antyoksydantów.

Działanie przeciwzapalne

EPA i DHA hamują powstawanie cytokin prozapalnych,  które często są podwyższone u zwierząt z nowotworami. Dzięki temu pomagają łagodzić przewlekły stan zapalny, który może sprzyjać rozwojowi guzów oraz pogarszać ogólny stan zdrowia.

Właściwości przeciwnowotworowe

W badaniach wykazano, że omega-3 mogą:

• hamować proliferację komórek nowotworowych,
• wspierać procesy apoptozy (programowanej śmierci komórek nowotworowych),
• ograniczać angiogenezę (tworzenie naczyń krwionośnych w guzie),
• wspomagać skuteczność chemioterapii i ograniczać jej skutki uboczne.

Wsparcie w kacheksji (wyniszczeniu nowotworowym)

Omega-3 mogą ograniczać utratę masy mięśniowej i zmniejszać tempo rozpadu białek mięśniowych. Dzięki temu pomagają w zachowaniu siły i masy mięśniowej nawet przy spadku apetytu. U zwierząt z kacheksją mogą również poprawić apetyt i komfort życia.

Poprawa jakości życia

Regularna suplementacja omega-3 może łagodzić bóle zapalne, wspierać funkcje neurologiczne, poprawiać stan skóry i sierści, a także zwiększać witalność i samopoczucie chorych zwierząt.

Dawkowanie powinno być dostosowane do stanu zdrowia, masy ciała i rodzaju nowotworu. W przypadku zwierząt onkologicznych często stosuje się wyższe dawki EPA i DHA, najlepiej w formach o wysokiej biodostępności (np. triglicerydy lub fosfolipidy). Ale są też takie protokoły leczenia, które absolutnie wykluczają możliwość włączenia kwasów omega-3, dlatego w przypadku zwierzęcia chorego włączenie jakiegokolwiek suplementu powinno odbyć się po konsultacji ze specjalistą. 

Badania wykazują, że omega-3 mogą hamować angiogenezę (tworzenie nowych naczyń krwionośnych przez guzy), a także wspierać apoptozę – naturalny mechanizm śmierci komórek nowotworowych.

W diecie przeciwnowotworowej szczególnie warto zwrócić uwagę na odpowiedni stosunek omega-3 do omega-6 – nadmiar tych drugich (z olejów roślinnych, zbóż) może nasilać stan zapalny. Idealnie, by stosunek wynosił 1:1 do 1:4 (omega-3:omega-6), w zależności od sytuacji klinicznej. 

Najlepsze formy suplementów to olej z dzikich ryb, olej z kryla lub preparaty kapsułkowane dla zwierząt, wolne od zanieczyszczeń i metali ciężkich. 

Dieta wspomagająca leczenie nowotworów i kacheksję

Psy i koty cierpiące na nowotwory często zmagają się z kacheksją – stanem wyniszczenia organizmu, który prowadzi do utraty mięśni, energii i apetytu. Kluczowe jest dostarczenie składników odżywczych w łatwo przyswajalnej, skoncentrowanej formie.

Wysokiej jakości białko

Zwierzęta nowotworowe potrzebują zwiększonej ilości białka, najlepiej pochodzenia zwierzęcego – z mięsa, jaj, a także z dodatkiem preparatów aminokwasowych. Dieta musi być zbilansowana - najlepiej pod okiem specjalisty.

Energia z tłuszczu, nie z węglowodanów

Tłuszcze, zwłaszcza te bogate w kwasy omega-3, stanowią preferowane źródło energii u zwierząt z chorobą nowotworową. Węglowodany powinny być ograniczone, szczególnie te o wysokim indeksie glikemicznym, ponieważ mogą przyspieszać rozwój guzów poprzez dostarczanie glukozy do komórek nowotworowych. Oczywiście wszystko zależy od pacjenta, jego typu nowotworu i niewielkie ilości będą działać korzystnie u wielu pacjentów. 

Warzywa

Zielonolistne i żółtopomarańczowe warzywa (szpinak, jarmuż, brokuły, dynia, marchew) są źródłem karotenoidów, polifenoli i błonnika. Związki te wykazują działanie antyoksydacyjne i wspierają metabolizm estrogenów oraz funkcje odpornościowe. Podawanie warzyw 3–5 razy w tygodniu w formie np. gotowanego musu z dyni na macie do lizania dla psa będzie świetnym rozwiązaniem. U zdrowych kotów warzywa nie są potrzebne jako profilaktyka przeciw nowotworom.

Ważną rolę pełnią także prebiotyki i probiotyki, które wspierają mikrobiom jelitowy, poprawiając trawienie oraz wzmacniając odporność. Utrzymanie prawidłowego mikrobiomu  ma istotne znaczenie, ponieważ stan jelit bezpośrednio wpływa na ogólne samopoczucie, metabolizm oraz skuteczność terapii onkologicznej. Wsparcie układu pokarmowego i zwiększenie apetytu pozwalają na skuteczniejsze żywienie pacjenta i spowalniają proces wyniszczenia.

Beta-glukany (np. z drożdży)

Beta-glukany to naturalne polisacharydy występujące m.in. w ścianach komórkowych drożdży, grzybów i owsa, znane z silnego działania immunomodulującego. Mogą wspierać odporność przeciwnowotworową, aktywując makrofagi, komórki NK (natural killers) oraz modulując odpowiedź limfocytów T. Działają jak naturalne “wzmacniacze” układu odpornościowego, pomagając organizmowi rozpoznawać i eliminować komórki nowotworowe. 

Podsumowanie

Odpowiednio zbilansowana dieta, bogata w wysokiej jakości białko zwierzęce, kwasy omega-3, antyoksydanty i składniki o działaniu przeciwzapalnym, może pełnić ważną funkcję zarówno w profilaktyce, jak i wspomaganiu leczenia nowotworów u psów i kotów.

Kluczowe jest również unikanie składników mogących działać szkodliwie na organizm. Regularna obserwacja, dostosowanie diety do stanu zwierzęcia oraz stosowanie wspierających suplementów może wydłużyć życie pacjenta onkologicznego i poprawić jego komfort.